DNA bukan faktor utama sabitan kes jenayah

ASID deoksiribonukleik (DNA) merupakan sebatian kimia kompleks mengandungi unsur karbon, hidrogen, oksigen dan fosforus di dalam nukleus setiap sel.

DNA boleh memberi maklumat perkembangan secara biologi dan kimia seseorang individu. Atas dasar itu, analisis atau ujian DNA bermaksud proses mengenal pasti profil atau identiti seseorang berdasarkan kaedah kajian makmal.

Setiap unit nukleus (nukleotida) dari sel yang dikaji biasanya mengandungi tiga molekul asas terdiri daripada gula deoksiribosa dan bes bernitrogen yang terangkai bersama kumpulan fosfat. Satu molekul pula boleh mengandungi antara empat hingga lima juta unit nukleotida.

Apa yang penting proses membuat profil (profiling) hasil uji kaji tisu badan, tulang dan rambut mangsa ini perlu mempunyai rujukan dengan individu yang mempunyai hubungan biologi dengan mangsa tersebut. Misalnya ibu, bapa, anak dan adik-beradik kandung.

Ini kerana di negara ini kita masih tidak mempunyai pangkalan data DNA untuk warganegara sepertimana di negara maju, misalnya di Amerika Syarikat. Oleh itu, langkah pelbagai pihak untuk menyokong usaha penubuhan pangkalan data tersebut amat dialu-alukan.

Tanpa bukti DNA, pihak berkuasa masih mempunyai teknik dan kaedah lain dalam proses pengumpulan bukti untuk memastikan sesuatu kes jenayah yang berlaku boleh memungkinkan individu tertentu disabitkan. Apa yang utama, pihak polis perlu mempunyai urutan rantaian bukti (chain of evidence) yang kukuh untuk mensabitkan sesuatu kes.

Profil DNA hanyalah satu cara yang bersifat saintifik bagi membantu penyiasatan dan menyokong pendakwaan oleh pihak Peguam Negara dengan nilai kukuh dan bukti yang sukar dipatahkan mahupun dilenturkan oleh barisan peguam bela.

Beberapa tahun lalu, terdapat satu kes di mana pihak peguam bela berjaya melepaskan orang kena tuduh (OKT) disebabkan wujud bukti melampau dan keraguan munasabah oleh pihak peguam bela walaupun DNA OKT dikesan pada tubuh mangsa. DNA hanya bersifat menyokong kes pendakwaan dan bukannya faktor penentu sabitan sesuatu kes berjaya dilakukan. Kes yang berlaku beberapa tahun lalu itu melibatkan satu OKT dituduh berada di tempat kejadian berdasarkan kesan air mani OKT ada dalam badan mangsa, namun kewujudan dua lagi DNA air mani menunjukkan ada kemungkinan dua orang lain menjadi pembunuh sebenar.

Walaupun peguam bela mempunyai himpunan hujah untuk memecahkan rantaian bukti yang dikemukakan, ia bukan perkara yang perlu digusarkan kerana keterangan yang menjurus kepada penemuan bukti dan barang milik mangsa lebih daripada cukup secara teknikalnya untuk mendapatkan sabitan yang sukar dileraikan.

Soal utama bukan siapa menjadi peguam bela, tetapi bagaimana mereka boleh mencabar bukti yang dipersembahkan oleh pihak pendakwaan dengan cara yang penuh teknikal dan hujah perundangan bersandarkan Akta Keterangan 1960 dan kes-kes terdahulu.

Kes bersabit DNA yang paling terkenal ialah kes liwat melibatkan seorang ahli politik yang membawa kepada bukti berupa tilam diusung ke mahkamah. Tilam tersebut didakwa sebagai bukti seperti dalam pertuduhan tersebut dilakukan.

Kesan tompok air mani lama beberapa individu di atas tilam tersebut menjadi bualan orang ramai kerana buat kali pertama dalam sejarah bukti DNA diuar-uarkan. Bukti DNA ini dihebohkan hingga menenggelamkan bukti lain yang turut menyokong kes pendakwaan.

Sewajarnya kita tidak membincangkan sesuatu di luar bidang kuasa kita sebagai pihak yang tidak melihat sesuatu fakta atau bukti dari pelbagai sudut pandangan dan pendekatan sebagaimana pihak polis, pihak pendakwaan dan peguam bela dalam sesuatu kes.

Demi prinsip Kedaulatan Undang-undang dalam Rukun Negara, setiap kes yang dibicarakan di mahkamah tidak boleh hanya bersandarkan bukti DNA dan spekulasi semata-mata.

Pendakwaan sudah pasti akan merangkumi semua aspek daripada sekecil-kecil fakta hingga kepada kesimpulan yang akan memastikan bukan semua pendakwaan memerlukan bukti DNA kerana undang-undang keterangan bukanlah setakat bukti tersebut. Kes-kes yang terdahulu telah membuktikannya.